zondag 1 november 2015

Het Stormvogeltje in de provincie Gelderland

In het binnenland lijken het een paar rustige, maar natte zomerdagen. Zo kent één dag zowat 17 uur neerslag, de wind uit het westen blijft schappelijk van zwak naar matig. Aan de kust is het net omgedraaid: het regent amper, maar in drie dagen schaalt de westenwind op van 4 naar 8 Beaufort met uitschieters. Deze stormachtige wind lijkt voldoende om eind juni tot een verbazingwekkend tafereeltje te leiden. Want het zal niet iedereen overkomen, dat je in de zomer een dood Stormvogeltje van het natte asfalt staat te rapen. Het overkwam Dick Jonkers wel, op 28 juni 1966 bij Nieuw-Milligen, een gehucht ten westen van Apeldoorn, ter hoogte van en net boven Kootwijk. Hij nam de onfortuinlijke stormgast mee, liet hem opzetten en gaf 'm een plek in z'n huis.

De vondst kwam boven water toen Jonkers oude correspondentie aan het opruimen was, waarin een aan hem gerichte brief zat van de bekende ornitholoog Ten Kate uit Kampen n.a.v. van zijn melding van het Stormvogeltje. Jonkers stuurde deze brief naar de verzamelaar van historisch ornithologisch materiaal, Ruud Vlek, die vervolgens vroeg de waarneming door te geven. Jaap Taapken schrijft vervolgens in 1967 in zijn waarnemingenrubriek in het Vogeljaar abusievelijk dat het om een gewonde vogel gaat. In 1969 hield M.J. Tekke het makkelijk in zijn overzicht over 1966 en '67, en verwees naar het Vogeljaar.

Bij het opschonen van zijn eigen collectie, schonk Jonkers het stormvogeltje aan het Zoölogisch Museum te Amsterdam. In 2010 fuseerde deze met Naturalis en het Nationaal Herbarium Nederland, zodat dit unieke Gelderse exemplaar met label ZMA 37778 thans is te bewonderen in het Naturalis Biodiversity Center te Leiden. Dit geval wordt overigens bij het Stormvogeltje niet vermeld in het overzicht 'vondsten en vangsten' in de Avifauna van Nederland, deel 1 (Zeldzame vogels van Nederland)



Omdat niet alle kenmerken die van belang zijn, waren gezien, en Vaal Stormvogeltje niet was uit te sluiten, pakte de CDNA-beoordeling negatief uit voor de vogel op 23 oktober 1982 op de Lek bij de Redichemse Waard, Culemborg, SOVON was iets schappelijker, en vermeldde deze wel in de SOVON Atlas winter en trekvogels. Dezelfde vogel zou blijkbaar ook bij Lienden zijn waargenomen, ik ben echter hierover nog geen melding tegen gekomen.

Het Stormvogeltje werd beoordeeld door de CDNA van 1982 tot en met 1999. Er zijn drie meldingen van voor 1982, waarvan er één gaat over een vondst, op 4 november 1959 in de gemeente Heerde. Over deze weet ik nog niet meer dan de woorden van ten Kate (1959: "dood ex,Heerde") en Taapken (1960: "4/11 te Heerde"). Ook zullen de nodige vislijntjes voor informatie worden uitgezet voor de meldingen van 27 september 1963 (kust bij Harderwijk-Ermelo), 2 november 1965 (Rammelwaard, Voorst) en 4 januari 1998 (Waal bij Beuningen) om bevestiging te verkrijgen van soort, óf van een storm in een glas water.

Dankwoord
Justin Jansen wordt hartelijk bedankt voor het beschikbaar stellen van de foto met het exemplaar van Nieuw-Milligen in het Naturalis Biodiversity Center, Leiden

(tekst: Remco Wester, 31 oktober 2015)


WAARNEMINGEN EN INFORMATIE GEZOCHT
Heeft u ergens in een notitieboekje nog een Stormvogeltje in Gelderland staan, of heeft u weet van mogelijk nog onbekende waarneming(en)? 
Alle informatie, beeldmateriaal of documentatie over deze soort is zeer welkom! Deze kunt u, evenals opmerkingen of vragen, mailen aan: avifaunavangelderland@gmail.com.
____________________________________
Bezoek ook de website Avifauna van Gelderland 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten