vrijdag 26 juni 2015

Kleine Trap Polder Arkemheen 23 - 28 januari 2015: 8e geval aanvaard

Provincie Gelderland lijkt magneet voor deze dwaalgast 
Kleine Trap, adult vrouw, Polder Arkemheen, Nijkerk, 23 januari 2015
Hanno Steenbergen/Waarneming.nl)
Door het positieve CDNA-besluit op 23 juni j.l. is de Kleine Trap van Polder Arkemheen bij Nijkerk in januari 2015 te noteren als het achtste aanvaarde geval voor Gelderland. Van de acht was dit vrouwtje met haar verblijf van 23 tot en met 28 januari gelijk de langst pleisterende in de provincie. Op waarneming.nl wordt de trap overigens ook de 29e nog gemeld. Grappig detail is dat de enige andere vogel die langer dan een dag bleef, 19 en 20 januari 1986, óók in Arkemheen zat. Op één na werden alle Nederlandse gevallen vóór 1983 geschoten en opgenomen in (privé)collecties. Ook de eerste vijf van Gelderland waren dat lot beschoren.

Waarnemingen Gelderland
De Kleine Trap, een beoordeelsoort, werd door de Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna (CDNA) tot en met februari 2015 voor Nederland 46 keer aanvaard. Met alleen Noord-Holland boven zich (negen), blijkt Gelderland met acht gevallen een ware magneet voor de soort: 
28 december 1853 (Elburg), 19 november 1884 (Arnhem), 12 december 1901 (Doesburg), 7 december 1910 (Dinxperlo), 10 december 1914 (Elspeet), 19-20 januari 1986 (Polder Arkemheen), 3 september 2011 (Otterlosche Zand) en in 2015 de recent aanvaarde van Nijkerk. Een ontoereikende documentatie resulteerde in afwijzing door de CDNA van twee vogels op 9 februari 2003 bij Heelsum.
Inclusief de niet aanvaarde Trap uit 1901 (zie onder) gaat het om vijf vrouwen en vier mannen, verdeeld over de maanden september (1), november (1), december (5) en januari (2).

Bij de grote herziening der Nederlandse Lijst in 1996 werd van een aantal soorten bepaald dat gevallen er van vóór 1980 niet zouden worden herzien. Ook de Kleine Trap viel hier onder. Het is dan ook opmerkelijk dat een aantal waarnemingen in de net verschenen Avifauna van Nederland deel 1 niet meer vermeld worden. Blijkbaar waren er toch enige criteria tijdens het samenstellen. Er is geen officiële publicatie te vinden, die een verklaring geeft welke ciriteria zijn gebruikt bij behoud, of afwijzing van soms gelijkwaardige gevallen. Één zo'n afgevoerd geval is de man die op 23 december 1901 werd geschoten tussen Silvolde en Aalten en in de collectie terecht kwam van W. Warnsinck, een der belangrijkste vogelverzamelaars van Gelderland. Waar deze Trap daarna terecht kwam is onduidelijk en zou reden voor afwijzing kunnen zijn. Maar ook van de Kleine Trappen van december 1901 (Doesburg) en november 1884 (Arnhem) uit de collectie van mr. J.G. Wurfbain is geen documentatie of bewijs meer, nadat de vogels aan het begin van de oorlog, in oktober 1940 met de rest van de collectie in vlammen op waren gegaan..

(tekst: Remco Wester, 26 juni 2015)
De fraaie foto is van Hanno Steenbergen, gemaakt tijdens zijn ontdekking van de Kleine Trap op 23 januari 2015 in Polder Arkemheen (bron: waarneming.nl)

Webreferenties
Waarneming.nl - Gelderland - Kleine Trap


WAARNEMINGEN EN INFORMATIE GEZOCHT
Heeft u nog een Kleine Trap in Gelderland ergens in een notitieboekje staan, of heeft u weet van een mogelijk nog onbekende waarneming? 
Alle informatie, beeldmateriaal of documentatie over deze soort is zeer welkom! Deze kunt u, evenals opmerkingen of vragen, mailen aan: avifaunavangelderland@gmail.com.
____________________________________
Bezoek ook eens de website Avifauna van Gelderland 

donderdag 25 juni 2015

ROZE SPREEUW BARNEVELD DOOD

Roze Spreeuw, eerste zomerkleed, Engelsestadweg, Barneveld,
24 juni 2015 (©Alex Bos)
Vanochtend, 25 juni 2015, is de Roze Spreeuw van Barneveld helaas dood aangetroffen op het erf van de bewoners waar de spreeuw in een schuur overnachtte.

Na zijn ontdekking op 17 juni werd regelmatig door waarnemers geconstateerd dat deze Gelderse dwaalgast geen fitte indruk maakte. Zo werd meerdere keren gezien hoe de spreeuw in het vrije veld indutte en met gesloten ogen een tijd stil zat, om daarna weer verder te foerageren. 
De Roze Spreeuw zal naar het Naturalis Biodiversity Center in Leiden worden gestuurd ter opname in hun collectie. Terzijnertijd zullen we ongetwijfeld meer te horen krijgen over o.a. het geslacht van de spreeuw nu is, en wat de doodsoorzaak zal zijn geweest.

Meer informatie over de Roze Spreeuw in Gelderland is te lezen op de Gelderse Avifauna-site http://wqd.nl/roze_spreeuw

vrijdag 19 juni 2015

Roze Spreeuw eindelijk twitchbaar in Gelderland!

vogel in eerste zomerkleed 18 juni 2015 ontdekt bij Barneveld
Roze Spreeuw, eerste zomerkleed, Engelsestadweg, Barneveld, 19 juni 2015 (©Lubbert Spaansen)
Via de whatsapp-groep Noord-Veluwe Alerts meldde Paul Klaassen aan het begin van de avond op 18 juni een Roze Spreeuw bij Barneveld, die was ontdekt door een bekende van hem, Jan Dirk Pater. Paul plaatst ook een foto van een fraai exemplaar in roze pakje, gekiekt met een mobieltje vanuit de auto. Jan Dirk vroeg aan Paul deze ontdekking verder te verspreiden. Een zoektocht diezelfde avond levert niets op, maar de volgende ochtend wordt de Roze Spreeuw weer aangetroffen op de oude locatie langs de Engelsestadweg. Enkele tientallen vogelaars bezoeken vervolgens deze eerste twitchbare dwaalgast voor Gelderland. Soms liet de erg makke vogel zich van zeer dichtbij bekijken: een waarnemer trof de spreeuw eenmaal op zo'n afstand van 40 centimeter op ooghoogte aan. De Roze Spreeuw werd tot en met 2002 beoordeeld door de Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna. Vanaf 1 januari 2003 worden waarnemingen o.a. beoordeeld door waarneming.nl
Er zijn voor Gelderland vijf aanvaarde gevallen en één niet aanvaarde, en vijf niet beoordeelde meldingen.

Aanvaarde gevallen
De eerste Roze Spreeuw voor de provincie, en de derde voor Nederland, werd 20 september 1885 bij Harderwijk gevangen. Dit juveniele mannetje werd naar Artis in Amsterdam gebracht, waar deze tot zijn dood op 22 juli 1887 in gevangenschap leefde. De balg is opgenomen in de collectie van het Naturalis Biodiversity Center te Leiden. De tweede aanvaarde is een adulte man die op 28 juni 1971 bij Barlo, Aalten dood werd gevonden. En ook de derde werd bij Aalten aangetroffen, op 16 mei 1985 zag een waarnemer hier een adult zomerkleed man. Dan is het lange tijd stil, tot 5 oktober 2010. Op die dag verscheen op waarneming.nl ineens een fraaie plaat van een juveniel, gefotografeerd bij Appeltern, West Maas en Waal. De Roze Spreeuw in eerste zomerkleed bij Barneveld betreft dus het vijfde aanvaarde geval

Niet aanvaarde en overige waarnemingen
Een waarneming van een adult op 30 december 1977 bij Dinxperlo, Aalten werd bij de herziening van de Nederlandse Avifaunistische lijst in 1996 als niet langer aanvaardbaar geacht. Bij de Avifauna van Gelderland zijn tot heden vijf nog niet beoordeelde waarnemingen bekend. Hieronder zit een vangst van een juveniele man op 1 oktober 1886 bij Harderwijk, die onlangs uit de literatuur werd opgediept en ondertussen alsnog bij de CDNA ter beoordeling is ingediend. Andere waarnemingen waarvan de details nog worden uitgezocht betreffen de meldingen op 16 mei 1971 bij Heerewaarden, Maasdriel (in Avifauna Wageningen), een adult begin jaren 80 bij een tuinvijver in Epse (door de kinderen van Coldewey) en op 6 november 2003 een juveniel langs de telpost in de Blauwe Kamer, Wageningen (op Trektellen.nl). Een laatste waarneming van mogelijk deze soort werd 30 mei 2015 gemeld in de Ooijpolder, een op waarneming.nl toegevoegde foto is nog onderwerp van discussie.
Roze Spreeuw, eerste zomerkleed, Engelsestadweg, Barneveld, 21 juni 2015 (©Bart van Hoogstraten)

Dankwoord
De fraaie foto's bij dit stuk werden gemaakt door Lubbert Spaansen en Bart van Hoogstraten, waarvoor dank!

(tekst Remco Wester, 19 juni 2015)

WAARNEMINGEN EN INFORMATIE GEZOCHT
Heeft u nog een Roze Spreeuw in Gelderland in uw notitieboekje staan, of heeft u weet van een mogelijk nog onbekende waarneming? 
Alle informatie, foto's of documentatie over deze soort in Gelderland is meer dan welkom! Deze informatie, of eventuele vragen kunt u mailen: avifaunavangelderland@gmail.com.
____________________________________
Bezoek ook eens de website Avifauna van Gelderland 

maandag 8 juni 2015

Onvolwassen Roodmus zingend Bemmelse Waard 4 en 5 juni 2015

Roodmus, 2ekj man, Buitenpolder, Bemmelse Waard, Lingewaard, 4 juni 2015 (©Mark Wilkinson)
Ondanks dat van de Roodmus het eerste geval voor Nederland, en zo ook Gelderland, al weer dateert van 15 november 1899, is het aantal bij de Avifauna van Gelderland bekende waarnemingen nog steeds miniem: zo'n 25 waarnemingen zijn bekend. Het is bij deze soort echter zeer goed mogelijk dat zich in regionale archieven nog niet eerder gepubliceerde of ons nog onbekende waarnemingen bevinden.
Van de 25 werden er door de CDNA, die de Roodmus beoordeelde tot en met 1991, twee niet aanvaard: 12-11-1896, Heerde, Harderwijk (verzameld) en 24-10-1900 Hulshorst, Nunspeet (verzameld). Uit de periode 1977 en 1991 zijn vijf waarnemingen bekend die niet werden ingediend. Elf Roodmussen werden vanaf 1 juli 1994 aanvaard.

De Roodmus van de Bemmelse Waard, ontdekt door Peter Brouwer, is met de waarneming op 4 en 5 juni 2015 een van de weinigen die meerdere dagen aanwezig was. Van 25 mei tot 4 juni 2013 verbleef een adult zomerkleed langs het Zeepad bij Harderwijk.
Hoewel men denkt dat het in het binnenland vaak om onvolwassen mannetjes gaat, die vrijwel altijd eerder door hun opvallende zang worden ontdekt, blijkt het verschil minimaal. Van de vogels waarvan de leeftijd werd opgegeven waren er 6 subadult en 5 in adult kleed.

Opmerkelijk is dat eveneens op 4 juni bij Delden in Twente een Roodmus werd waargenomen. Kleine opleving in de dispersie van onvolwassen vogels?

Naschrift
Op 12 juni werd bij Slot Loevenstein bij Brakel door Gijs Kurstjens eveneens een zingende Roodmus ontdekt. Joey Braat wist deze onvolwassen vogel fraai te fotograferen
Roodmus, 2kj, Slot Loevestein, Brakel, Zaltbommel, 12 juni 2015
Joey Braat)

Roodmus, 2kj, Slot Loevestein, Brakel, Zaltbommel, 12 juni 2015
Joey Braat)

Webreferenties
Waarneming.nl - Gelderland - Roodmus

Zingende Orpheusspotvogel 7 juni 2015 Ellecomsche Polder, Rheden!

derde aanvaarde waarneming voor Gelderland
Orpheusspotvogel, Ellecomsche Polder, Ellecom, Rheden, 8 juni 2015 (©Remco Wester)
In de Ellecomsche Polder bij Ellecom, Rheden vond Bob Coenen in de middag van 7 juni een zingende man Orpheusspotvogel. De waarneming werd door Bob fraai gedocumenteerd met een geluidsopname, zodat deze als 3e aanvaarde Orpheus voor Gelderland kan worden genoteerd. De vogel zong vaak vanuit de top van een meidoornstruik op een verhoogd deel in een grasland.
Locatie Orpheusspotvogel, Ellecomsche Polder, Rheden, 8 juni 2015 (©Remco Wester)
De eerste en tweede aanvaarde Orpheusspotvogels kwamen pas in 2014 op de provinciale lijst terecht. Zingende mannetjes zaten toen van 19 tot en met 25 juni in de Blauwe Kamer bij Wageningen en op 25 en 26 juni langs de Kreelseweg op Planken Wambuis, Hoge Veluwe.

Een uitgebreid verslag over deze eerste twee aanvaarde gevallen is hier te lezen: http://wqd.nl/orpheusspot

zaterdag 6 juni 2015

Zingende Bergfluiter bij Doorwerth 4 en 5 juni 2015

Bergfluiter, Laag Wolfheze, Doorwerth, Renkum, adult man, 5 juni 2015 (©Rob Zweers)
Aan de rand van het heideterrein Laag Wolfheze bij Doorwerth vond 4 juni jl Han Derks een zingende Bergfluiter. Ook de volgende dag liet deze, door de roep inmiddels tot Westelijke gedetermineerde, zich tot in de avond horen. Indien door de CDNA aanvaard is dit de 8e voor Gelderland. Er zijn twee gevallen aanvaard, die niet tot op soort konden worden gedetermineerd (dus Westelijke óf Balkanbergfluiter).
Westelijke Bergfluiter, Laag Wolfheze, Doorwerth, Renkum, adult man,
4 juni 2015 (Jurrien van Deijk)
In het verleden zijn op de Veluwe tijdens inventarisaties aardig wat Bergfluiters gehoord, en werden er zelfs broedgevallen van gemeld. Deze waarnemingen zijn nooit ingediend bij de CDNA en helaas ontbreekt nadere documentatie om er uitspraken over te kunnen doen.
Foto Rob Zweers, Laag Wolfheze, Doorwerth, 5 juni 2015

Dankwoord
Rob Zweers en Jurrien van Deijk wil ik hartelijk danken voor het mogen gebruiken van hun foto

Webreferenties
Dutchavifauna.nl - Bergfluiter
Waarneming.nl - Bergfluiter - Doorwerth