En daar is tie dan: de vierde IJsduiker in Gelderland voor de winter 2015/2016!

en pleisterrecord Gelderland zwaar verpulverd

Op 1 april 2016 ontdekte Aart Vink op de Nederrijn voor telpost De Pijp bij het Utrechtse Elst een forse duiker tussen de kribben van de rivier. Het bleek een IJsduiker, die na een duik opvloog en over de rivier naar het oosten verdween. Hierbij passeerde deze de provinciegrens met Gelderland en kan zo worden geteld als de vierde IJsduiker in Gelderland voor het 'winter'seizoen 2015/2016.

Mogelijk betrof dit de IJsduiker die op 31 januari 2016 door Gerben van Geest in de Waarden van Gravenbol, Wijk bij Duurstede (Utrecht) werd ontdekt. De laatste waarneming hier was 30 maart. Een dag na de waarneming bij Elst werd de IJsduiker echter weer bij Gravenbol gemeld.

De IJsduikers in de winter 2015-2016

Hieronder een kort overzicht van de vier IJsduikers die in Gelderland gezien werden in de winter van 2015 - 2016. 

De linken verwijzen naar de waarnemingen van de gevallen.

1. Ooijpolder, Berg en Dal & Ambtswaard, Lingewaard

IJsduiker, Ambtswaard, Bemmel, Lingewaard, 1 april 2016 (©Jolanda Wannet)

De eerste in het najaar van 2015 ontdekte Gijs Kurstjens op de Bisonbaai in de Ooijpolder op 26 november. Tot en met 9 februari was hij daar onregelmatig te zien. Niet alleen was hij vaak op de plas lastig te vinden, soms bleek hij helemaal afwezig. Mogelijk verbleef hij toen op een andere pleisterplaats die pas op 11 februari aan het licht kwam. Die dag werd hij namelijk gevonden in de Ambtswaard bij Bemmel, aan de noordzijde van de Waal. Hier pleisterde hij tot en met 29 februari, waarna hij weer verkaste naar de Bisonbaai, zo bleek 2 maart. Een kort uitstapje van een dag ging 21 maart naar de plas Kraaienhof, iets oostelijker in de Ooijpolder. Vanaf 24 maart blijkt de Ambtswaard bij Bemmel weer favoriet 

2. Gat van Roelofs, Didam, Montferland

Aan het eind van 2015, op 29 december ontdekte Arjan Hell op het Gat van Roelofs bij Didam een eerste kalenderjaar IJsduiker. Deze pleisterde hier tot en met 5 januari 2016 (8 dagen).

IJsduiker, Gat van Roelofs, Didam, Montferland, 30 december 2015 (©Rob Zweers)

3. De Beldert, Zoelen, Buren

Tijdens een watervogeltelling 10 januari 2016 trof Erik van Winden een juveniele IJsduiker aan op De Beldert bij Zoelen, Buren, juveniel. Deze duiker werd slechts een dag gezien.

IJsduiker, eerste kalenderjaar, De Beldert, Zoelen, Buren, 10 januari 2016 (©Erik van Winden)

4. 1 april 2016 Nederrijn, Ingen, Buren (Aart Vink, Joost de Jong)

Zie de behandeling hierboven. Het is vaker waargenomen dat IJsduikers uitstapjes maken naar andere gebieden gedurende een verblijf ergens. Ook is diverse keren vastgesteld dat IJsduikers rondvluchten maken. Vaak verdwenen ze binnen een paar dagen hierna, zodat deze vluchten een soort verkenningstochten lijken.

IJsduiker, Gravenbol, Wijk bij Duurstede, 10 maart 2016 (©Bert Geelmuiden. bron Waarneming.nl)

Pleisterduur

De IJsduiker van de Ooijpolder en Ambtswaard vestigde met zijn aanwezigheid van 26 november tot en met minimaal 3 april 2016 een nieuw pleisterrecord voor Gelderland, namelijk 130 dagen (26 nov - 3 apr).

Hiervoor werd dit record gehouden door een exemplaar in de Hiensche Uiterwaarden bij Dodewaard (31 maart t/m 08 juni 1984: 70 dagen).

Van 20 januari tot en met 1 maart 1987 (41 dagen) verbleef een exemplaar op de Nederrijn ter hoogte van Kesteren, en van 30 maart tot en met 8 mei 1987 pleisterde er een in de Maneswaard bij Opheusden (40 dagen). De ene waarnemer beschouwd deze beide vogels echter als verschillende, de ander als een en hetzelfde exemplaar.

Artikel De IJsduiker in Gelderland

Een uitgebreid artikel over de IJsduiker is grotendeels af. Hierin worden alle waarnemingen van IJsduikers in Gelderland behandeld. Daarnaast wordt aandacht geschonken aan diverse soorten opvallend gedrag door de IJsduikers. Ik wacht met deze publicatie tot ook de laatste waarnemingen in 2016 definitief voorbij zijn, zodat ook deze in de statistieken en andere bewerkingen meegenomen kunnen worden.

Dankwoord
Ik wil de fotografen hartelijk danken voor het mogen gebruiken van hun foto's bij dit artikel. Dankzij de gegevens van Waarneming.nl is het mogelijk om de diverse overzichten samen te stellen.

WAARNEMINGEN EN INFORMATIE GEZOCHT
Heeft u nog een IJsduiker in Gelderland ergens in een notitieboekje staan, of heeft u weet van mogelijk nog onbekende waarneming(en)?
Alle informatie, beeldmateriaal of documentatie over deze soort is zeer welkom! Deze kunt u, evenals opmerkingen of vragen, mailen aan: avifaunavangelderland@gmail.com.
____________________________________
Bezoek ook de website Avifauna van Gelderland
http://avifaunavangelderland.wordpress.com/